Kolumne - Subota, 26. mart 2011. godine
Vodič kroz zablude, neistine i krivotvorenja
Preda mnom su dvije veoma zanimljive knjige koje, koliko nam je poznato, u Crnoj Gori nijesu dosad komentarisane, ni bar od crnogorskih istoričara ni od naših politikologa. A one upravo mogu da posluže kao očigledni primjeri krivotvorenja istorijskih činjenica i njihovog prilagođavanja velikodržavnim projektima koji su predmet megalomanskih, bolesnih, genocidnih snova jednog soja političara, intelektualaca, pa i uslužnih istoriografa.
„Vodič za Srbe početnike“ je veoma originalna, donekle jeretička i po svemu provokativna knjiga. Njen autor je istaknuti srpski intelektualac dr Slobodan Turlakov, a njeni recenzenti su članovi Srpske akademije nauka i umjetnosti - akademici Vasilije Krestić, Dragan Nedeljković i Dejan Medaković. Vodič za Srbe početnike je namijenjen koliko rasrbljenim Srbima, toliko političkim Srbima, tj onima koji iz raznih razloga ne poznaju ili pogrešno poznaju istoriju Srbije i srpskog naroda. Recenzenti ove knjige izričito tvrde: „Delo dr Turlakova je, u velikoj meri, istorija naših srpskih zabluda i kritika naših naivnih ideala“ .
Nas u ovom slučaju interesuje kako ovaj „Vodič” tretira odnose Crne Gore i Srbije, odnosno Kraljevine Crne Gore i Kraljevine Srbije. Pored niza negativnih ocjena kralja Nikole, Crnogoraca i Crnogorske vojske u Veljem ratu (1876-78) i balkanskim ratovima, u „Vodiču za Srbe početnike” dr Turlakov, nasuprot svojim uvaženim recenzentima, tvrdi da je do „ujedinjenja” Crne Gore i Srbije (1918) došlo bez sazivanja srpske Narodne skupštine, čime je „povređen Ustav Kraljevine Srbije te je i samo ujedinjenje u Kraljevinu SHS bio protivzakoniti akt, pa prema tome i ništavan i nevažeći”. Dr Turlakov, međutim, „zaboravlja“ da istovremeno makar pomene koliko je protivzakonitosti, totalnog ignorisanja (i brisanja!) Ustava Kraljevine Crne Gore učinjeno odlukama o nasilnom prisajedinjenju Kraljevine Crne Gore Kraljevini Srbiji.
Druga knjiga na koju želim da skrenem pažnju je „NOVA ISTORIJA SRPSKOG NARODA“ koju je priredio Dušan T. Bataković, uz saradnju M.St. Protića, N. Samardžića i A. Fotića. Sve značajno iz crnogorske istorije ovaj istoriografski vodič preuzima kao svoje, pa tako i sve četiri crnogorske dinastije. Na samom početku ovog spisa nalazi se poglavlje „SRPSKA DRŽAVA DUKLJA“, a tu su i svi važniji „Dukljanski i zetski vladari“... od Sv. Vladimira Dukljanskog (oni ga, pogrešno, zovu Jovan Vladimir!), Stefana Vojislava, (kralj) Konstantina Bodina... Koliko je pouzdano ovo štivo vidi se i po relativizaciji već uveliko poznatih činjenica, kao npr. aproksimacija: „Mihailo je verovatno od pape dobio kraljevsku krunu. Ako je to tačno, onda bi Mihailo bio prvi srpski kralj. Ta tvdnja, međutim, ne smeta piscu ovog teksta da desetak stranica dalje govori o Stefanu Prvovenčanom (1196-1228) koji je dobio kraljevsku krunu 1217. godine od pape Honorija III, što znači da je Duklja imala svoju dinastiju i svoje kraljeve 140 godina prije Srbije. A da Duklja/Zeta i Raška/Srbija nijesu bile države istog naroda, dokazuje i rušilačko ponašanje Stefana Nemanje kad je u pobjedničkom naletu (1186) do temelja porušio sve dukljanske gradove, osim grada Kotora, u kojemu je podigao sebi dvor. „Srpska vojska je 1186. osvojila i razorila gradove Danj, Sard, Skadar, Svač i Ulcinj, A Bar nešto docnije“, konstatuje se u ovoj Istoriji.
Balšići su u Novoj istoriji srpskog naroda dobili malo mjesta, ali je ipak konstatovano da je Đurađ Balšić, nakon pogibije Mrnjavčevića (u bici na Marici 1371), „uzeo carski grad Prizren, a Vuk Branković, još jedan od velikaša u usponu, takođe srpski prestoni grad Skoplje”. Za Balšiće se konstatuje da „nisu polagali pretenzije na srpski presto, ali se nisu oslanjali ni na dukljansko državno nasleđe” . Kad se u ovoj Istoriji govori o CRNOJEVIĆIMA, u starom aneksionom stilu naglašava se da je Ivan Crnojević (dakle, ovaj svetitelj Crnogorske pravoslavne crkve, crnogorski gospodar i utemeljitelj – primjedba naša!), tvrdi ova Istorija, na Cetinju, pored Dvora, izgradio „i Cetinjski manastir, gde i danas stoluje crnogorsko-primorski mitropolit Srpske pravoslavne crkve”. U nastavku se tvrdi da je tu, na Cetinju, ugledala dana i „Prva srpska štampana knjiga Oktoih petoglasnik“.
Period duži od tri vijeka (od Crnojevića do Petra II Petrovića Njegoša) predstavljen je nizom netačnosti, neistina i krajnjim nipodoštavanjem. „Počev od vladike Danila, na čelu Cetinjske mitropolije smjenjivali su se uglavnom mitropoliti iz kuće Petrovića, koje su uvek potvrđivali pećki patrijarsi” (!). Po autorima ove knjige, vladika Vasilije je svojom Istorijom o Crnoj Gori (Moskva 1754), pokušavajući da od ruskog Dvora izdjejstvuje „protektorat nad Crnom Gorom”. Istina, priznaju se zasluge Petra Prvog (Sv. Petra Cetinjskog) koji je uspio da „ujedini crnogorska i brdska plemena… i udari temelje crnogorskoj državnosti“. „Tome su znatno doprinele dve blistave pobede na Matrtinićima i Krusima 1796. godine, u kojima su Crnogorci do nogu porazili višestruko brojnije snage skadarskog paše“. Ali se nastavlja, „tim velikim srpskim pobedama najavljeno je novo doba borbe za nacionalno oslobođenje, koje će, uz Crnu Goru, ubrzo zahvatiti i Srbiju“.
Autori Istorije su, pored ostalog, izbjegli da kažu da je Petra Prvog 1834. godine za sveca proglasio njegov sinovac i nasljednik, pjesnik Njegoš, mitropolit i poglavar autokefalne Crnogorske crkve, a ne Srpska pravoslavna crkva koja te, 1834. godine, nije imala autokefalni već samo autonomni status. Za Petra II Petrovića Njegoša se veli da je bio „uspešan vladar značajan reformator, ali je zaslužena slava najvećeg srpskog pesnika, pisca znamenitih spevova Gorskog Vijenca (1845) i Luče Mikrokozme (1846), zasenila njegov važan državnički rad“. Prosto je nevjerovatno da tako istaknuti (sve)srpski istoriografi naprave tako kardinalne greške, tj. da ne znaju godine izdanja dva najvažnija djela najvećeg „srpskog pesnika“! Nasuprot poplavi kvazinaučnih tekstova u kojima se istorija Crne Gore i kulturne vrijednosti crnogorskog naroda prisvajaju (i ne samo od istoriografa jednog komšijskog naroda), javljaju se i glasovi otpora toj „iracionalnoj, velikodržavnoj, u „suštini inferiornoj i infantilnoj kartografiji, etnografiji”, prividnij srbofiliji... Takav glas otpora, prije svega, predstavlja knjiga „SRBI PRE ADAMA I POSLE NJEGA“ profesora istorije Vizantije na Filozofskom fakultetu u Beogradu dr Radivoja Radića, dakle istoriografa po profesiji, ali ne i Srbina po profesiji. Prof. Radić se u svojoj knjizi „Srbi pre Adama i posle njega“ argumentovano obračunavao s istoriografskim neznalicama (kvalifikativ prof. Radića) „kao što su, na primer, Jovan I. Deretić, Borislav Vlajić Zemljanički ili Draško Šćekić“!
Taj novi glas srpske istoriografije značajan je činilac u procesu dekontaminacije „patriotske Srbije“ i veliko ohrabrenje za jačanje građanske, demokratske svijesti u savremenoj Srbiji, ohrabrenje za sve one čiji mentalni sustav nije zahvaćen metastatičnom mitomanijom.
Nije, naravno, sve što je ostalo izvan pomena u ovom tekstu - naklonjeno istorijskoj istini, dobronamjernom i na provjerenim činjenicama zasnovanom tumačenju zbivanja i ličnosti iz naše dalje i bliže prošlosti. Ima i u drugim sredinama, kod drugih susjednih i dalekih naroda obilje predrasuda o Crnoj Gori i Crnogorcima, ali nema ni u jednom sredini toliko netrpeljivosti, netolerantnosti, pizme i krivotvorenja pravde i istine – kao što je ima u tekstovima odrođenih Crnogoraca, kojima se – i u zemlji i u inozemstvu – čini da je lakše i isplativije živjeti kao sluga moćnog gospodara nego gospodariti samim sobom i služiti plemenitim poduhvatima za opšte dobro, za dobro drugih, za spokojniji i sadržajniji život onih koji nas nasljeđuju.
Subotom u Pobjedi
Dukljanska akademija nauka i umjetnosti počela je realizaciju projekta o falsifikatima, prisvajanju i otimanju crnogorske istorije, kulture, duhovnosti, državnog i nacionalnog identiteta. Projekat se ostvaruje kroz serijal predavanja istaknutih naučnika i drugih stvaralaca, održavanje naučnih skupova, štampanje zbornika radova i knjige o ovoj temi.
Uz saglasnost DANU, Pobjeda će svake subote čitaocima prezentirati šire priloge sa ovih predavanja.
http://www.pobjeda.co.me/citanje.php?datum=2011-03-26&id=204715
Нема коментара:
Постави коментар